16 października 2017 r. w Sejmie RP odbyła się konferencja zatytułowana „Jestem w drodze – sytuacja kobiety w ciąży”. Wydarzenie łączyło konwencję panelu dyskusyjnego z wypowiedziami ekspertów na temat sytuacji kobiet w ciąży, które dotyczy prawie czterystu tysięcy Polek (wg danych GUS w 2016 r. zanotowano 385 tys. urodzeń). Gospodarzem konferencji była fundacja „Jestem w drodze”, honorowy patronat nad wydarzeniem objęła Poseł na Sejm RP Joanna Fabisiak. Organizację konferencji współfinansowało m.st. Warszawa.

Spotkanie było niepowtarzalną okazją do zadania wszystkich nurtujących pytań związanych z tym szczególnym okresem w życiu kobiety. Dyskusja prowadzona była w 3 blokach tematycznych: praca, opieka zdrowotna i przestrzeń publiczna. Pytania zadawały Katarzyna Burzyńska-Sychowicz, Natalia Michałek oraz goście zgromadzeni na sali. Przebieg konferencji został ujęty w 10 punktach i postulatach:

1. Fundacja „Jestem w drodze” będzie wpierała i monitorowała realizację deklaracji urzędników m.st. Warszawy dotyczących wspierania i udogodnień dla kobiet w ciąży i młodych mam w urzędach miejskich.

Deklaracje składane były w czasie spotkań w ramach projektu „Życzliwość wobec kobiet w ciąży” (realizowanego w ramach budżetu partycypacyjnego) z osobami pracującymi w urzędzie.

2. Istnieje potrzeba stworzenia, szczególnie w starszych budynkach urzędów dzielnicowych, ułatwień komunikacyjnych dla młodych mam, które przychodzą do urzędu ze swoimi dziećmi.

3. Prawo teoretycznie dobrze chroni kobiety w ciąży i w okresie wczesnego macierzyństwa (podczas urlopu macierzyńskiego). Nie zmienia to faktu, że kobietę w ciąży i na urlopie macierzyńskim można zwolnić zawsze, chociaż nie jest to dozwolone. Problem pojawia się w momencie kiedy kobieta chce dochodzić swoich praw w sądzie – koszty są wyższe niż standardowe, dochodzi czynnik stresowy i czas.

Takie doświadczenie ma za sobą jedna z prelegentek Sylwia Borek, właścicielka wydawnictwa KINDERKULKA, której nie udało się wrócić na rynek pracy po urodzeniu dziecka, a w rezultacie zdecydowała się na założenie własnej firmy wydawniczej. Natomiast mecenas Adam Krzyżanowski wyjaśnił wszystkim obecnym w jaki sposób działa prawo w tym aspekcie i kiedy przestaje chronić kobietę powracającą na rynek pracy (dzieje się tak zaraz po zakończeniu urlopu macierzyńskiego).

W myśl zasady „lepiej zapobiegać niż leczyć” trzeba zmienić podejście pracodawców do kobiet w ciąży i ich powrotu do pracy po urlopie macierzyńskim – Pani Poseł Joanna Fabisiak złożyła na ręce fundacji „Jestem w drodze” wniosek o odciążenie pracodawcy w części kosztów ZUS-u i przerzucenie ich czasowo na Państwo. Takie rozwiązanie pochwaliła Magdalena Dybska-Tabor, Dyrektor HR Polska i Kraje Bałtyckie w DANONE. Firma DANONE od lat jest liderem konkursów na prorodzinnego pracodawcę. Wyróżnia się m.in. tym, że sponsoruje prywatne porody, zapewnia opiekę położniczą, roczny pakiet medyczny, elastyczny czas pracy, możliwość pracy z domu.

4. Istotne jest uszczelnienie luk prawnych takich jak np. brak możliwości zatrudniania zastępstwa do zastępstwa.

5. Warto zadbać o świadomy wybór szpitala i położnej, daje to kobiecie poczucie komfortu, spokoju i bezpieczeństwa. Wysoko wykwalifikowane z wiedzą ekspercką położne powinny być pierwszym kontaktem dla kobiet w ciąży. To położna kieruje kobitę w ciąży w odpowiednim momencie do lekarza czy na właściwe badania.

Do takiego podejścia przekonywała Pani Zofia Małas, Prezes Naczelnej Rady Pielęgniarek i Położnych, zaś dr Wojciech Puzyna, Dyrektor Szpitala Specjalistycznego św. Zofii pokazał jak szpital, którym zarządza staje się miejscem przyjaznym i bezpiecznym dla przyszłej mamy.

6. Ważnym aspektem, mającym wpływ na dalszy prawidłowy rozwój dziecka, jest żywienie od początkowych dni życia, a w zasadzie od poczęcia.

Dr Agnieszka Święcicka-Ambroziak, Ekspert Fundacji NUTRICIA, zaprezentowała głównej założenia programu „1000 dni dla zdrowia” i wyjaśniła jak ważne jest zdrowe odżywianie zarówno dla mamy, jak i dziecka.

7. Zdrowy tryb życia przyszłej matki jest podstawą do prawidłowego rozwoju płodu i zdrowia noworodka. Jednym z najpoważniejszych zagrożeń dla płodu jest alkohol – jego wyeliminowanie z diety kobiety w ciąży, znacznie zwiększa szanse prawidłowego rozwoju dziecka. Nie ma bezpiecznej dla płodu ilości alkoholu do spożycia. A nawet sporadyczne spożywanie alkoholu ma wpływ na rozwój noworodka (min. odstęp pomiędzy spożyciem, a karmieniem – 2h).

Tą kwestię poruszyli i dokładnie wyjaśnili Magdalena Borkowska oraz Krzysztof Brzózka z Polskiej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych.

8. „Ciąża to nie choroba” tylko wyjątkowy okres w życiu kobiety, kiedy to wymaga ona specjalnego traktowania w najróżniejszych sytuacjach (komunikacja, kolejka, urząd). Ważna jest ludzka życzliwość, zrozumienie i akceptacja dla potrzeb kobiet w ciąży. 52% kobiet w ciąży nie prosi o pomoc, a szkoda, bo gdy już poproszą, to w 8 na 10 przypadków spotykają się z pozytywną reakcją*.

Dr Wojciech Puzyna przyznał, że kobieta w ciąży z medycznego punktu widzenia nie powinna stać i narażać się na utratę równowagi, a w efekcie upadek. Natomiast Maria Rotkiel, psycholog i trenerka rozwoju osobistego, apelowała do kobiet, aby dały sobie przyzwolenie, żeby egzekwować to, do czego inni mają obowiązek. Namawiała, aby zadać sobie 3 pytania:

– Czy masz świadomość do czego masz prawo?

– Dlaczego powinnaś korzystać z przywilejów?

– Jakie są zagrożenia jeśli z tego prawa nie skorzystasz?

9. Podejmowane są aktywności przez m.st Warszawę w obszarze transportu publicznego czy instytucji publicznych ale potrzeba większej aktywności informacyjnego zarówno wewnątrz tych instytucji, jak i poza nimi.

Marta Widz i Bernadeta Włoch-Nagórny z urzędu m.st Warszawy przedstawiły całe portfolio przywijelów jakie oferuje miasto kobietom w ciąży i młodym rodzicom – bezpłatne szkoły rodzenia, sukcesywnie rozbudowywana infrastruktura żłobków i przedszkoli, bon żłobkowy, informator „Maluch”. Zaś Igor Krajnow, Rzecznik Prasowy Zakładu Transportu Miejskiego, tłumaczył jakie udogodnienia oferuje komunikacja miejska grupom uprzywilejowanym.

10. Świadomość społeczna problemów z jakimi spotykają się kobiety w ciąży wymaga ciągłego rozwoju, stąd pomysł stworzenia Ogólnopolskiego Dnia Kobiety w Ciąży.

Formalny wniosek o ustanowienie takiego dnia zostanie złożony przez fundację „Jestem w drodze” jeszcze w tym roku.

W konferencji wzięło udział blisko 100 osób, fundacja „Jestem w drodze” przygotowała dla każdego z uczestników upominek, który zawierał m.in. poradniki żywieniowe od fundacji NUTRICIA oraz znaczek JESTEM W DRODZE ©. Fundacja zapowiedziała 2. edycję konferencji za rok.

* Na postawie ankiety przeprowadzonej przez fundację „Jestem w drodze” w Warszawie w dniach 18 września – 13 października na próbie 140 osób biorących udział w warsztatach dla kobiet w ciąży.